Stappenplan boek schrijven

Hoe schrijf je een boek? De stappen op een rij!

Hoe schrijf ik een boek? Het is de vraag waar veel beginnende schrijvers mee worstelen. Vaak begin je wel, maar heb je al snel geen inspiratie meer. Of het verhaal verzandt in langdradige gedachtenkronkels in plaats van krachtige pageturners.

De tip die we aan ieder beginnende schrijver meegeven: Breek de taak op en werk in stappen. Die stappen zetten wij alvast voor je op een rij.

  1. Schrijf, schrijf, schrijf
  2. Verhaallijn bedenken
  3. Doe onderzoek
  4. Het juiste perspectief
  5. Structuur aanbrengen
  6. Herschrijven en klaar maken voor redactie

Boek drukken BoekenGilde

Weten hoe jij jouw eigen boek schrijft én uitgeeft?

Stap 1: Schrijf, schrijf, schrijf

Je loopt al een tijd met het verlangen om een boek te schrijven.

Je stelt je voor dat het heerlijk moet zijn: minstens één dag in de week zoek je een prettige plek op om lekker te schrijven. Weg van werk en van thuis. Je volledig overgeven aan het schrijven. Je hebt misschien zelfs al wel iets geschreven. En dat wil je afmaken, om uiteindelijk je eigen boek te drukken.

Maar in de praktijk… heb je eigenlijk amper tijd. Er is altijd wel iets dat belangrijker is.

Om een boek te kunnen schrijven zul je tijd vrij moeten blokken. Pak je agenda erbij en reserveer elke dag een uur, elke week een halve dag, elk weekend een dag… zoveel tijd als jouw agenda toelaat. Maar besef dat je er dingen voor zult moeten laten.

Het is van belang dat je de schrijfstroom op gang helpt. En dat lukt alleen door regelmatig te schrijven. Van kwantiteit komt kwaliteit. Al schrijvend en herschrijvend ontwikkel je kwaliteit.

Stap 2: Een verhaallijn bedenken

Wat is er eerder? Een verhaallijn bedenken of al schrijvend ontdekken waar je verhaal over moet gaan?

Hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Vaak heb jij als schrijver een voorkeur voor een van beide werkwijzen als je zelf een boek maakt.

De gevoelsmatige schrijver begint bij voorkeur met het schrijven van een eerste scène. Terwijl hij schrijft, ontdekt hij waar zijn verhaal over moet gaan. De ideeën voor zijn verhaallijn ontstaan min of meer spelenderwijs.

De schematische schrijver werkt liever vanuit een idee. Hij werkt eerst een verhaallijn uit, maakt schema’s, bedenkt de belangrijkste punten waar zijn verhaal om draait en pas als hij weet waar het verhaal heen gaat, begint hij te schrijven.

De verhaallijn is de opeenvolging van gebeurtenissen die een personage doormaakt op weg naar een oplossing of afloopt van een vraag, een probleem of een gemis.

Losschrijven? Zo doe je dat:

  1. Neem een lekker schrift en een pen die fijn schrijft.
  2. Zet een wekker op twintig minuten.
  3. Zet je pen op de eerste regel en begin te schrijven.
  4. Schrijf alles op wat er in je op komt. Foute gedachten. Slechte opbouw van de zinnen. Foute spelling. Dwaalgedachten. Protest tegen deze oefening.
  5. Schrijf ze op. Streep niks door. Alles mag, als je je pen maar in beweging houdt.

Door dit losschrijven geregeld te oefenen, krijg je meer vertrouwen in wat zich aanmeldt in je gedachten. Je gaat beter naar allerlei invallen luisteren.

Stap 3: Doe onderzoek

Waar haal je de informatie vandaan die je in je boek verwerkt?

Over het algemeen is het aan te raden om dichtbij je eigen belevingswereld te blijven. Met name als beginnend schrijver.

Maar een onbekendere wereld kan je zó sterk fascineren of aanspreken dat je er wel over moet schrijven. In dat geval zal je te rade moeten gaan bij de kennis en ervaringen van anderen.

Waar vind je die informatie?

Je brengt dit in kaart door antwoord te geven op de volgende vragen:

  • Welke ervaringen horen bij de ervaringswereld waarover je wilt schrijven?*
  • Welke van die ervaringen heb je zelf ondervonden?
  • Welke zijn je nog vreemd?
  • Is er een ervaring bij die je in het echt op zou kunnen zoeken?
  • Wat moet je daarvoor doen?

De antwoorden op deze vragen zullen je helpen bij het zetten van de volgende stap.

Stap 4: Het juiste perspectief

Je keuze voor het perspectief van je verhaal hangt nauw samen met het verhaal dat je wilt vertellen. Vaak kies je het juiste perspectief op een natuurlijke manier. Jij weet waarschijnlijk wel vanuit welke personage en met welk standpunt je het verhaal gaat vertellen.

Over de technische aspecten van perspectief zijn heel wat hoofdstukken in schrijfhandboeken geschreven. Echter wat hierin het allerbelangrijkste is, is dat jij als auteur in staat moet zijn je in te leven in je hoofdpersoon. Diegene écht te kennen en te begrijpen. Dat maakt je boek geloofwaardig.

Het perspectief dat je kiest, heeft invloed op de persoonsvorm waarin je schrijft, maar bepaalt die niet uitsluitend. Je kunt je verhaal vanuit de hoofdpersonage zowel in de ik-vorm als in de derde persoon schrijven.

‘Best advice I’ve ever received: Finish.’
– Peter Mayle

Stap 5: Structuur aanbrengen

In het gehele schrijfproces ben je, bewust of onbewust, bezig met de volgorde van de fragmenten en dus met de structuur van je boek.

In een verhaal zijn structuur en tijd logischerwijs nauw verweven met elkaar.

Je kunt ervoor kiezen om het verhaal chronologisch te vertellen. In dat geval is het van belang dat je hele verhaal in dezelfde grammaticale tijd geschreven is.

Je kunt echter ook heen en weer gaan in de tijd. Bijvoorbeeld beginnen bij het eind en dan een sprong maken in het verleden. Kies je daarvoor, verdiep je dan goed in grammaticale tijden en pas die op de juiste wijze toe.

In deze stap ga je je lezer ook een handje helpen. Je gaat de tekst op de juiste wijze verdelen op de pagina’s door een logische hoofdstukindeling, heldere koppen, witregels, alinea’s en nieuwe pagina’s.

Stap 6: Herschrijven en klaarmaken voor redactie

De meeste boeken ontstaan pas tijdens het proces van herschrijven.

Je boek blijft groeien en veranderen, omdat je het steeds weer opnieuw zin voor zin overweegt. Je werkt hierbij van klein naar groot.

In de beginfase van het herschrijven stuit je vaak nog op nieuwe inhoudelijke vondsten. Naarmate je je tekst vaker hebt doorgewerkt, merk je dat de wijzigingen steeds kleiner en gedetailleerder worden.

‘Write without fear. Edit without mercy.’

Tip om je boek te gaan schrijven

De beste tip die we je kunnen meegeven is om gewoon te gaan beginnen met schrijven. Want over boeken moet je niet fantaseren, die schrijf je gewoon.

Vind je het lastig of wil je graag wat begeleiding onderweg? Dan raden we je zeker onze schrijfcursus aan. Als schrijver in ontwikkeling vind je hier 12 modules die je helpen bij het schrijven.

Jouw boek ligt klaar om geschreven te worden!

Klaar met schrijven?

(Bijna) tevreden over de inhoud van je manuscript? Dan is het tijd om de volgende stap te zetten: tekstredactie. BoekenGilde kan je daarbij helpen.

Offerte aanvragen

Of wil je liever contact voor persoonlijk advies?

Freddie DrijsenNicole NijhuisEllen Rikkink