Een katern is een verzameling van in elkaar geschoven perkament of papier, die samen de basis vormen voor het boekbinden. Een katern wordt gevormd door een één folio- of planovel te vouwen volgens het inslagschema. Voor de realisatie van een boek worden eerst de vellen bedrukt en vervolgens tot katernen gevouwen.
Het inzetten van katernen komt voort uit het gebruik van perkament. Als het perkament klaar was voor gebruik, werd het een aantal keren geplooid voor het gewenste formaat. De maximale grootte van een vel perkament (en daarmee ook de gevouwen katernen) lag vast, waardoor er verschillende boekformaten ontstonden: folio, quarto, octavo et cetera.