Het fysiek samenstellen van een boek uit vellen papier wordt boekbinden genoemd. Dit ambacht ontstond in de late antieke tijd, toen geschriften niet meer werden opgerold maar op losse vellen papier werden bewaard. Boeken werden destijds door de boekbinder met de hand vervaardigd. Tegenwoordig worden boeken machinaal gebonden.
Vormen van boekbinden
Er zijn verschillende vormen van boekbinden. Wij noemen de meest voorkomende onder de afbeelding.
Gelijmd gebrocheerd of garenloos gebrocheerd
Gelijmd gebrocheerde boeken worden gebonden door losse bladen (dus geen katernen) rechtstreeks in de rug van de omslag te lijmen. Gelijmd gebrocheerd is een goedkope manier om boeken te binden en wordt gebruikt bij grote oplages. Deze techniek is ook geschikt voor boeken die niet intensief worden gebruikt, bijvoorbeeld bij paperbacks. Gelijmd gebrocheerd wordt ook wel garenloos gebrocheerd genoemd.
Genaaid gebrocheerd
Bij genaaid gebrocheerd wordt het boekblok, bestaande uit katernen die door middel van garen aan elkaar zijn genaaid, gelijmd in de rug van een zachte omslag. Hiervoor wordt zowel PUR als hotmelt gebruikt, waarbij we de voorkeur geven aan PUR.
Genaaid gebonden
Bij een genaaid gebonden boek wordt het boekblok, bestaande uit katernen die door middel van garen aan elkaar zijn genaaid, gebonden aan een harde kaft. We lijmen het boekblok aan schutbladen en de schutbladen worden aan de binnenkant van omslag bevestigd. De rug van het boekblok en het omslag zitten niet aan elkaar vast. Genaaid gebonden boeken zijn veelal boeken met veel bladzijden die niet gelijmd kunnen worden, zoals luxer uitgevoerde leesboeken en kookboeken die men plat wil neerleggen.
Garenloos gebonden of gelijmd gebonden
Bij garenloos gebonden gebeurt hetzelfde als genaaid gebonden, waarbij het boekblok bestaat uit losse aan elkaar gelijmde pagina’s (dus geen katernen). Het boekblok wordt gelijmd aan schutbladen. De schutbladen worden vervolgens gelijmd aan de binnenkant van de omslag. Deze manier van binden zorgt ervoor dat het boek mooi open ligt.
Gehecht gebrocheerd
Bij gehecht gebrocheerd worden in elkaar gestoken gevouwen vellen aan elkaar bevestigd met nietjes. Deze manier van binden is vooral geschikt voor dunne boekjes, zoals bij schrijfschriftjes, notitieboekjes en magazines.
Lijm bij boekbinden
We gebruiken verschillende lijmsoorten bij het boekbinden, voor zowel het lijmen van het boekblok als het lijmen van het boekblok aan de schutbladen. De twee bekendste lijmsoorten zijn PUR en hotmelt.
PUR lijm
PUR is een zeer sterke lijmsoort die na uitharding niet meer zacht wordt. Dit wordt veel gebruikt voor bijvoorbeeld paperbacks. BoekenGilde geeft levenslange garantie op PUR gelijmd gebrocheerde boeken.
Hotmelt
Hotmelt is van minder kwaliteit dan PUR en wordt toegepast bij paperbacks die niet intensief gebruikt worden. De lijm wordt bij verwarmen zacht waardoor pagina’s uit het boek kunnen vallen. Vooral tijdens de zomervakantie willen boeken die in de zon liggen weleens pagina’s verliezen. Daarnaast is hotmelt niet geschikt alle soorten pagina’s, bijvoorbeeld gestreken papier.
