Boekbinden is het fysiek samenstellen van een boek uit vellen papier. Dit ambacht ontstond in de late antieke tijd, toen geschriften niet meer werden opgerold maar op losse vellen papier werden bewaard.
Boeken werden destijds door de boekbinder met de hand vervaardigd. Tegenwoordig worden boeken machinaal gebonden.
Is je boek klaar om gedrukt en gebonden te worden? Vraag dan geheel vrijblijvend een offerte aan:
Vraag direct een offerte aan »
Boekbinden technieken
Er zijn verschillende vormen van boekbinden. Namelijk:
- Gelijmd gebrocheerd of garenloos gebrocheerd
- Genaaid gebrocheerd
- Genaaid gebonden
- Garenloos gebonden of gelijmd gebonden
- Gehecht gebrocheerd
Gelijmd gebrocheerd of garenloos gebrocheerd
Gelijmd gebrocheerde boeken worden gebonden door losse bladen (dus geen katernen) rechtstreeks in de rug van de omslag te lijmen. Gelijmd gebrocheerd is een goedkope manier om boeken te binden en wordt gebruikt bij grote oplages.
Deze boekbind techniek is ook geschikt voor boeken die niet intensief worden gebruikt, bijvoorbeeld bij paperbacks. Gelijmd gebrocheerd wordt ook wel garenloos gebrocheerd genoemd.
Genaaid gebrocheerd
Bij genaaid gebrocheerd wordt het boekblok, bestaande uit katernen die door middel van garen aan elkaar zijn genaaid, gelijmd in de rug van een zachte omslag. Hiervoor wordt zowel PUR als hotmelt gebruikt, waarbij we de voorkeur geven aan PUR.
Genaaid gebonden
Bij een genaaid gebonden boek wordt het boekblok, bestaande uit katernen die door middel van garen aan elkaar zijn genaaid, gebonden aan een harde kaft. We lijmen het boekblok aan schutbladen en de schutbladen worden aan de binnenkant van omslag bevestigd. De rug van het boekblok en het omslag zitten niet aan elkaar vast.
Genaaid gebonden boeken zijn veelal boeken met veel bladzijden die niet gelijmd kunnen worden, zoals luxer uitgevoerde leesboeken en kookboeken die men plat wil neerleggen.
Garenloos gebonden of gelijmd gebonden
Bij garenloos gebonden gebeurt hetzelfde als genaaid gebonden, waarbij het boekblok bestaat uit losse aan elkaar gelijmde pagina’s (dus geen katernen).
Het boekblok wordt gelijmd aan schutbladen. De schutbladen worden vervolgens gelijmd aan de binnenkant van de omslag. Deze manier van binden zorgt ervoor dat het boek mooi open ligt.
PUR gebrocheerd
PUR brocheren is een vorm van boekbinden met lijm zonder garen te gebruiken. Bij het drukken van een boek worden vaak grote vellen papier aan elke kant bedrukt met zestien boekpagina’s. Het vel wordt vijf keer dubbel gevouwen en aan drie kanten los gesneden. Zo blijven er tweeëndertig in elkaar gevouwen boekpagina’s over: een katern. In de rug van deze katernen worden bij PUR brocheren groeven gefreesd, die met polyurethaan (PUR) aan de boekomslag gelijmd worden. De PUR loopt in de groeven en hecht zo niet alleen de katernen aan de kaft, maar neemt ook de rol van een nietje of naaisteek over die bij traditioneel brocheren wordt gebruikt. Soms worden in plaats van katernen losse bladzijdes met PUR gelijmd.
Gehecht gebrocheerd
Bij gehecht gebrocheerd worden in elkaar gestoken gevouwen vellen aan elkaar bevestigd met nietjes. Deze manier van binden is vooral geschikt voor dunne boekjes, zoals bij schrijfschriftjes, notitieboekjes en magazines.
Lijm bij boekbinden
We gebruiken verschillende lijmsoorten bij het boekbinden, voor zowel het lijmen van het boekblok als het lijmen van het boekblok aan de schutbladen. De twee bekendste lijmsoorten zijn PUR en hotmelt.
PUR lijm
PUR is de verkorte naam voor de chemische lijm polyurethaan. Deze lijm gaat een enorm sterke verbinding aan en kent niet het traditionele nadeel van andere lijmen, zoals hotmelt, dat bij verwarmen zijn hechtkracht verliest waardoor bladzijdes loslaten. Dat maakt PUR lijmen net zo betrouwbaar als naaien of nieten. Een ander voordeel van PUR is dat het binden sneller gaat dan bijvoorbeeld warmlijmen of naaien. Tenslotte is het een minder dure oplossing dan andere genaaide bindingen.
PUR is een zeer sterke lijmsoort die na uitharding niet meer zacht wordt. Dit wordt veel gebruikt voor bijvoorbeeld paperbacks. BoekenGilde geeft levenslange garantie op PUR gelijmd gebrocheerde boeken.
Hotmelt
Hotmelt is een lijmverbinding die tot stand komt door afkoeling van de gesmolten lijmmassa. Strikt gezien is het dus ook geen lijm maar een soldeermethode. Vooral tijdens de zomervakantie willen boeken die in de zon liggen weleens pagina’s verliezen. Daarnaast is hotmelt niet geschikt voor alle soorten pagina’s, bijvoorbeeld gestreken papier.
PUR vs Hotmelt
Hotmelt is kwalitatief een mindere lijmsoort dan PUR en wordt toegepast bij bijvoorbeeld paperbacks die niet intensief gebruikt worden. De lijm wordt bij verwarmen weer zacht waardoor pagina’s uit het boek kunnen vallen. Vooral tijdens de zomervakantie willen boeken die in de zon liggen, nog weleens pagina’s verliezen. Ook is hotmelt niet geschikt voor het lijmen van alle soorten pagina’s, bijvoorbeeld gestreken papier.
